Afgelopen zondag 16 juli 2017 om 13.00 uur werd de fototentoonstelling “Through others’ eyes” in de Laurenskerk in Rotterdam geopend.

Opening tentoonstelling "Through others' eyes" in de Laurenskerk
Opening tentoonstelling “Through others’ eyes” in de Laurenskerk

Na inloop met koffie vertelde Frank Michielsen, directeur van de Stichting Laurenskerk over de geschiedenis van de Laurenskerk. Dominee Bert Kuipers sprak over het belang van het onder woorden brengen van verschillen. Daarna was het de beurt aan Simon Cohen, bruggenbouwer bij Interreligieuze Dialoog Rotterdam, die mooie parallellen trok tussen het verre verleden waarbij reeds bij de twee zonen van Abraham – Ismael en Izaäk – de basis voor de verdeeldheid tussen Jodendom en Islam werd gelegd. Maar ook hoe door de verschillen te benoemen naar een consensus kan worden gezocht. Laatste spreker was Yvette Bours-Justus. Zij vertelde over de programma’s “Through Others’ Eyes” en het door de Stichting Vrienden van Givat Haviva ondersteunde programma “Kinderen Leren Kinderen”. Tevens onderstreepte zij de noodzaak Givat Haviva financieel te ondersteunen, zodat de programma’s doorgang kunnen blijven vinden.

Daarna werd de officiële opening verricht door de sprekers en leidde bestuurslid Paul Wessels de bezoekers langs de foto’s. Er was gelegenheid tot vragenstellen tijdens een drankje ons aangeboden door de Laurenskerk.

Het was een mooie middag.

De tentoonstelling is nog te zien t/m vrijdag 25 augustus op dinsdag t/m zaterdag om 11.00 – 17.00 uur.

Hieronder volgt de tekst van de toespraak door Simon Cohen.

Toespraak bij de opening van de tentoonstelling “THROUGH OTHERS´ EYES” in de Sint-Laurenskerk te Rotterdam op 16 juli 2017 door Simon Cohen.

Welkom bij de opening van het fotoproject “Through others’ eyes”. Een van de vredesprojecten van Givat Haviva met de bijzondere verbindende kracht van fotografie. De deelnemers kijken als het ware met het oog van de ander naar de ander, zichzelf en de wereld waarin zij leven, zo staat in de uitnodiging. Door de ogen van de ander voeg ik toe. In een oogwenk wordt met meer dan een knipoog een beeld voor eeuwig vastgelegd. En vertelt over mensen die samen leven. Maar…….. fotografie kent ook verdiepende kracht!

Fotografen onder ons weten dat het diafragma een bijzondere rol in de fotografie speelt. Diafragma brengt diepte, scherpte in het hele beeld. Hoe hoger het diafragmagetal hoe meer diepte en meer scherpte . Echter, let op; werken met veel diafragma vraagt om meer licht en dus een langere sluitertijd. Om dat wat nader toe te lichten: de lens moet langer open staan. In plaats van bijvoorbeeld 1/100 sec een tijd van bijvoorbeeld 1/30 seconde. Deze metafoor maakt ons duidelijk dat meer diepgang om meer licht vraagt. En vooral andersom, waar meer licht is, kan meer diepgang komen. Hoe symbolisch. Nemen wij meer tijd dan dringt er meer licht door in onze beeldvorming en bevordert dat de dieptewerking. Met “Through others’ eyes” brengt Givat Haviva letterlijk en symbolisch meer ruimte voor verdieping in een vreedzame samenleving.

Is het niet een haast onmogelijke opgave om door de ogen van de ander te kijken? Zelfs in de bijbel, de Torah, kunnen wij hierover verdiepend leren. Daar staat een les die wel heel erg dichtbij komt, actueel is en die ik graag met u juist op dit moment wil delen.

Van de pijn en het verdriet was al tussen voorgangers van de Joden en voorgangers van de Moslims sprake, in de tijd van onze aartsvader Abraham. Daar ligt mogelijk de basis voor veel spanning die tot in deze tijd doorloopt. Lang voordat het joodse volk bij de berg Sinaï tot een volk werd en lang voordat de Islam rondom 600 na de gewone jaartelling vorm kreeg. Dat begon toen Sara, de vrouw van Abraham, geen kinderen kon krijgen. Sara vroeg haar man Abraham om met de dienstmaagd, Hagar heette zij, samen te leven om zo voor nageslacht te zorgen en dat lukte. Hagar gaf het leven aan zoon Ismael. Dit gaf uiteindelijk toch spanningen en leidde tot verwijdering tussen de twee vrouwen. De Torah vertelt hoe Sara naar Hagar keek en andersom. Tja, weet als je een andere vrouw in je huwelijk toelaat dat het problemen geeft. Wat een wijze les in de Torah ;). En voor zover ik heb begrepen ook de Koran vertelt dat Ismael lange tijd de enige zoon van Abraham was: 14 jaar lang. En dat Ismael, stamvader van de Arabische volkeren, en de andere kinderen van Hagar niet als nageslacht worden gezien binnen de joodse wereld. En dat steekt het nageslacht van Ismael.
Sara kreeg op oudere leeftijd toch nog een zoon van Abraham; met de naam Izak. Sara meende in de blik van Hagar vijandschap te zien (Genesis/Bereishiet hoofdstuk 21) Het was niet af te wenden dat Hagar met haar zoon Ismael uit het huis van Abraham vertrok. Het is toch vreselijk als je je niet welkom voelt en afzonderen moet? Dan voel je je verstoten. Bij de pijn in dit verhaal in de Torah staan wij bij de bestudering daarvan zelden en in ieder geval veel te weinig stil. Als wij hier kennis van hebben dan is het wellicht te begrijpen dat er diepe wonden zijn geslagen en veel pijn zit, nog steeds. Die huidige vreselijk pijn en het verdriet onder vele Arabieren en moslims lijken haar oorsprong in de Bijbelse tijd te hebben. En elke keer weer als men in de Torah en Koran deze passages leest, is dit een confrontatie met pijn.

Hoe zouden Izak en Ismael naar elkaar hebben gekeken als zij elkaar zouden hebben ontmoet en hoe kijken wij nu naar elkaar? En waar kan een tentoonstelling als “Through others’ eyes” toe leiden? Het probleem ligt nog moeilijker dan wij denken. De vijandigheid en haat zou zich heden ten dage op zionisten richten. Men heeft niets tegen joden. Dat wil ik graag geloven. Maar zo simpel is het niet als men meer weet over het intrinsieke verlangen binnen het jodendom. De Torah leert ons over de uittocht uit Egypte. Dit is een belangrijke gebeurtenis die in de genen van joden verankerd lijkt. De uittocht gedenken wij tijdens het joods Pesach- feest. Bij de aanvang van Pesach vieren joden verspreid over de gehele wereld de seideravond. Een sterke familietraditie en sociale gebeurtenis. De seider, de maaltijd, verhaalt over 400 jaar slavernij in Egypte. Mozes neemt de nazaten van Izak mee uit Egypte de woestijn in en de Torah vertelt over de tocht richting Kana’an, het beloofde land. Het gebied dat nu Israël heet. En op die seidervond, die gevierd wordt met familie, vrienden, leden uit de joodse gemeenschap en vreemdelingen, spreekt men de wens uit: “volgend jaar weer in Jerusalem”.

Dit vraagt om een openhartig gesprek tussen joden en Arabieren, tussen moslims en joden. Een gesprek tussen de nazaten van Ismael en de nazaten van Izak. Dit vraagt om veel licht om tot verdieping te komen. Misschien wel zoveel licht dat alles en iedereen even stilstaan om de sluitertijd heel lang open te houden.

Het onderscheid maken tussen jood en zionist vraagt om moedige diepgaande gesprekken. Het gescheiden houden van religie en Israël in het gesprek is onnatuurlijk en een excuus om niet diep te gaan. Dialoog is een middel om nader tot elkaar en tot begrip voor elkaar te komen. Maar vaak gaat de dialoog over overeenkomsten tussen de gesprekspartners. De overeenkomsten in dit geval tussen het leven van een jood en het leven van een moslim. Dat maakt het gesprek makkelijker en is de makkelijke weg. En Rotterdam is een stad van de dialoog. Sinds 2001 als Culturele hoofdstad is heel wat afgepraat en zijn er vele ontmoetingen geweest. Denk ook maar aan de Dag van de Dialoog die in de stad haar intrede deed. Het gaat om duizenden deelnemers verspreid over de stad. Een bij-opbrengst van gesprekken in de vorm van dialoog aan een grote tafel is uitbreiding van netwerken. Het heeft haar positieve uitwerking op de stad. En niet te vergeten de G1000 van enkele weken geleden in de Doelen. Binnen twee uur hadden 1000 mensen zich opgegeven en binnen enkele dagen 3000 Rotterdammers. Tenslotte hebben 1500 inwoners met elkaar kunnen praten over: “Hoe behouden wij vrede in de stad”. En vooral de afgelopen jaren de dialoog tussen moslims en joden. Met vrouwengroepen, met groepen van uit moskeeën en synagogen. Het gaat in Rotterdam best redelijk goed op dit gebied. Doch vaak schuiven dezelfde mensen bij de tafels aan.
Rotterdam is toe aan een nieuwe uitdaging. Ook praten over verschillen, details, die ons raken. Niet alleen over overeenkomsten. Het zal misschien schuren. Iets meer tijd nemen om meer licht toe te laten tijdens de ontmoeting, tijdens de dialoog. Verschillen kunnen diepgang geven. Dan gaat het ergens over.

De afgelopen maand tijdens de Ramadan schoven weer regelmatig joden aan bij het breken van het vasten. In het kader van vrede zou een volgende stap zijn om de seideravond ook met moslims te vieren. En de geschiedenis onder ogen zien. En begrip hebben voor de pijn en het verdriet van de ander. Bouwen aan vrede.

En ik eindig met een stukje tekst van Givat Haviva zelf, waarvan de inhoud op de tentoonstelling is afgestemd.
Givat Haviva draagt haar steentje bij aan diepgang in het vredesinitiatief. Bij deze tentoonstelling gebruikmakend van tijd en diafragma, gebruik makend van licht en diepgang. Met haar missie om als doel mee te bouwen aan een sociaal samenhangende maatschappij voor iedere inwoner van Israël. Tussen Joodse en Arabische gemeenschappen die van elkaar al 3.730 jaar geleden vervreemd zijn, door hen nu wel te betrekken in gezamenlijke activiteiten. Met uitstraling over alle landen op onze planeet. Dit ter bevordering van een duurzame en bloeiende democratie die gebaseerd is op onderlinge betrokkenheid, burgerlijke gelijkheid en een gedeelde visie op de toekomst.

Please follow and like us:
Opening fototentoonstelling “Through others’ eyes” in Rotterdam